Het Vlaams ecologisch netwerk
Op de bestemmingsplannen (gewestplan, RUP) wordt VEN aangeduid in overdruk over de bestaande bestemmingscategorie van de grond. Niet alle gebiedscategorieën op de bestemmingplannen kunnen als VEN worden aangeduid. Het gaat immers om die gebieden waar een hoge natuurwaarde aanwezig is of in de toekomst aanwezig kan zijn (hoofdzakelijk groene bestemmingen).
De bestemmingen staan opgesomd in Art. 20 van het Natuurdecreet:
- als GEN kunnen worden aangeduid: de groengebieden, parkgebieden, buffergebieden, bosgebieden, gebieden voor gemeenschapsvoorzieningen en openbare nutsvoorzieningen met als overdruk overstromingsgebied of wachtbekken, militaire domeinen en de met een van deze gebieden vergelijkbare bestemmingsgebieden, aangewezen op de plannen van aanleg of ruimtelijke uitvoeringsplannen van kracht in de ruimtelijke ordening, en de beschermde duingebieden aangeduid krachtens de Natuurbehoudswet toegevoegd bij het Duinendecreet;
- als GENO kunnen worden aangeduid: de hier voor genoemde gebiedscategorieën, alsmede: (a) de ontginningsgebieden en ermee vergelijkbare bestemmingsgebieden, aangewezen op de plannen van aanleg of de ruimtelijke uitvoeringsplannen van kracht in de ruimtelijke ordening voor zover zij één van de in het eerste puntje genoemde bestemmingen als nabestemming hebben; (b) de valleigebieden, de brongebieden, de agrarische gebieden met ecologisch belang of ecologische waarde, de agrarische gebieden met bijzondere waarde, de bosuitbreidingsgebieden en de natuurontwikkelingsgebieden.
HOOFDFUNCTIE NATUUR
DE VERSCHERPTE NATUURTOETS
Graslanden: bescherming en gevolgen
Bescherming van graslanden in navolging van het Natuurdecreet.
BESCHERMING HPG
- in de groene bestemmingen (groengebied, parkgebied, buffergebied, bosgebieden) op de bestemmingsplannen en de bestemmingsgebieden die vergelijkbaar zijn met die gebieden;
- in beschermd cultuurhistorisch landschap;
- in SBZ Poldercomplex (BE2500932) en SBZ Het Zwin (BE2501033) als er voor die gebieden geen afwijkende instandhoudingsdoelstellingen (natuurdoelen) vastgesteld zijn die het wijzigen noodzakelijk maken;
- op de kaart opgemaakt door de Vlaamse regering. Het verbod geldt voor zover de HPGs definitief zijn vastgesteld én gelegen zijn binnen een van de gebieden beschreven onder 1, 2 of 3.
- in valleigebieden, brongebieden, natuurontwikkelingsgebieden, agrarische gebieden met ecologisch belang of agrarische gebieden met bijzondere waarde op de bestemmingsplannen en de bestemmingsgebieden die vergelijkbaar zijn met die gebieden;
- in SBZ IJzervallei (BE 250083)
- in SBZs in uitvoering van de Habitatrichtlijn, in zoverre het desbetreffende type historisch permanent grasland binnen deze perimeters als habitat is aangemeld;
- op de kaart opgemaakt door de Vlaamse regering. De vergunningsplicht geldt voor zover de HPGs definitief zijn vastgesteld én gelegen zijn binnen een van de gebieden beschreven onder 1, 2 of 3.
BESCHERMING PERMANENTE GRASLANDEN
- het scheuren van permanent grasland is verboden in de gebieden van het VEN.
Bescherming van graslanden in navolging van het landbouwbeleid.
Bepaalde percelen blijvend grasland zijn door de aanwezigheid van specifieke fauna en flora bovendien als ecologisch kwetsbaar aangeduid. Deze aangewezen percelen ecologisch kwetsbaar blijvend grasland (EKBG) moeten absoluut behouden blijven in het kader van de Europese natuurwetgeving (Natura 2000) en dus beschermd worden.
Hieruit volgt dat de percelen blijvend grasland in principe nog omgezet kunnen worden; zolang het totale Vlaamse areaal op het niveau van 2012 blijft. Het areaal ecologisch kwetsbaar blijvend grasland mag daarentegen absoluut niet afnemen en deze percelen kunnen dus niet omgezet noch geploegd worden. Op de percelen EKBG geldt bijgevolg een absoluut scheurverbod. Deze percelen worden voorgedrukt in de verzamelaanvraag vanaf 2015.
Landbouwers krijgen bijgevolg via hun eenmalige perceelsregistratie (via het e-loket van Departement Landbouw en Visserij) duidelijke info over deze graslanden: wanneer zij op een perceel, aangeduid als EKBG, iets anders willen invullen dan grasland (bv. mais of aardappelen) dan krijgen ze een waarschuwing dat het grasland beschermd is. Daarnaast krijgen landbouwers ook hun percelen cartografisch te zien: EKBG's worden aangeduid met een rode arcering in stippellijn. De historisch permanente graslanden (HPG's, die beschermd zijn door art. 7 en 8 van het vegetatiebesluit) worden aangeduid met een rode volle arcering.